1GB Neden 1000MB Değil De 1024 MB?

1 gigabaytın (GB) neden 1000 megabayt (MB) değil de 1024 megabayt (MB) olarak kabul edildiğinin sebebi, bilgisayar sistemlerinin ikili (binary) sistem üzerine kurulmuş olmasıdır.

Bilgisayarlarda İkili Sistem

Bilgisayarlar, 2'nin kuvvetlerine dayanan bir ikili sistem kullanarak çalışır. Bu nedenle, bellek ve depolama kapasitesi genellikle ikili terimlerle ifade edilir.

2'nin Kuvvetleri

İkili sistemde:

• 1 kilobayt (KB) = 2^10 bayt = 1024 bayt
• 1 megabayt (MB) = 2^10 KB = 1024 KB = 1,048,576 bayt
• 1 gigabayt (GB) = 2^10 MB = 1024 MB = 1,073,741,824 bayt

Hesaplama bu şekilde devam eder. Yine 8,16,32,64,128,256,512 olarak gördüğünüz rakamlarda yine 2'nin kuvvetlerinden dolayıdır. 

Bu yüzden 1 GB, 1024 MB olarak kabul edilir. Ancak, bazı durumlarda, özellikle pazarlama ve satışta, üreticiler 1 GB'ı 1000 MB olarak tanımlayabilir. Bu fark, depolama cihazları ve bellek kapasitesi belirtilirken kafa karışıklığına neden olabilir. Bu tür durumlarda, genellikle "gigabayt" (GB) yerine "gibibayt" (GiB) terimi kullanılır; 1 GiB kesinlikle 1024 MB'ye eşittir.

Aşağıda ise yukarıdaki terim ve hesaplamanın detayları anlatılmaktadır

Gigabayt (GB) ve Gibibayt (GiB) Nedir?

Gigabayt (GB) ve Gibibayt (GiB), veri depolama kapasitesini ölçmek için kullanılan iki farklı birimdir. Ancak, farklı tanımlamalara sahip oldukları için kapasiteleri de farklıdır.

Gigabayt (GB)

• Tanım: 1 GB, 1 milyar bayt (10^9 bayt) olarak tanımlanır.
• Kullanım Alanı: Metrik sistem (SI - Uluslararası Birimler Sistemi) kullanılarak belirlenmiştir ve genellikle sabit disk kapasitesi, internet veri aktarım hızı gibi ticari ve tüketici elektroniğinde yaygın olarak kullanılır.
• Hesaplama:
  • 1 GB = 1,000,000,000 bayt (10^9 bayt)
  • Örneğin, 500 GB bir sabit disk, 500 x 1,000,000,000 bayt kapasiteye sahiptir.

Gibibayt (GiB)

• Tanım: 1 GiB, 1,073,741,824 bayt (2^30 bayt) olarak tanımlanır.
• Kullanım Alanı: Bilgisayar bilimlerinde ve teknik alanlarda ikilik sistem kullanılarak belirlenmiştir. Özellikle yazılım ve sistem mühendisliği alanında kullanılır.
• Hesaplama:
  • 1 GiB = 1,024 x 1,024 x 1,024 bayt = 1,073,741,824 bayt (2^30 bayt)
  • Örneğin, 4 GiB RAM, 4 x 1,073,741,824 bayt kapasiteye sahiptir.

Farkları Nedir?

GB ve GiB arasındaki temel fark, kullanılan tabandan kaynaklanır:

• GB: Metrik (10 tabanlı) sistemde kullanılır.
• GiB: İkilik (2 tabanlı) sistemde kullanılır.

Bu nedenle, 1 GiB, 1 GB'den daha büyüktür. Karşılaştırmalı olarak:

• 1 GiB ≈ 1.073741824 GB
• 1 GB ≈ 0.9313225746 GiB

Neden Gibibayt (GiB) Kullanılır?

Kesinlik ve Doğruluk

Bilgisayar sistemleri ve bellek hesaplamaları ikilik sistemde (2 tabanlı) çalışır. Bu nedenle, GiB kullanımı daha doğru ve kesin sonuçlar sağlar. Örneğin, bir bilgisayarın RAM kapasitesini belirtirken, 4 GiB demek, tam olarak 4 x 1,073,741,824 bayt demektir. Ancak 4 GB dendiğinde, 4 x 1,000,000,000 bayt anlaşılır ki bu da teknik açıdan yanlış olabilir.

Standartizasyon

Uluslararası Elektroteknik Komisyonu (IEC), veri depolama ve hesaplama birimlerinde karışıklığı önlemek amacıyla GiB, MiB (Mebibayt), TiB (Tebibayt) gibi ikilik tabanda ölçülen birimleri tanıtmıştır. Bu sayede, teknik ve ticari kullanımda net bir ayrım yapılabilir.

Uyumluluk

Bilgisayar mühendisleri ve yazılım geliştiricileri için doğru ölçüm birimlerini kullanmak, sistemlerin verimli ve doğru çalışması açısından kritik öneme sahiptir. GiB kullanımı, veri depolama, bellek yönetimi ve diğer teknik hesaplamalarda netlik sağlar.

Örneklerle Anlatım

Sabit Disk Kapasitesi

Bir sabit disk üreticisi, ürününün kapasitesini genellikle GB olarak belirtir. Örneğin, 500 GB bir sabit disk, 500 x 1,000,000,000 bayt kapasiteye sahiptir. Ancak bilgisayar bu sabit diski ikilik sistemde okuyacağından, işletim sistemi bu diski yaklaşık olarak 465 GiB (500 / 1.073741824) olarak gösterecektir.

RAM Kapasitesi

Bir bilgisayarın RAM kapasitesi genellikle GiB olarak ifade edilir. Örneğin, 8 GiB RAM, 8 x 1,073,741,824 bayt kapasiteye sahiptir. Bu, bilgisayarın RAM'inin doğru ve tam kapasitesini yansıtır.

Kısacası

Gigabayt (GB) ve Gibibayt (GiB) arasındaki fark, kullanılan taban sisteminden kaynaklanır. GB, metrik sistemde (10 tabanlı) kullanılırken, GiB, ikilik sistemde (2 tabanlı) kullanılır. GiB, bilgisayar bilimlerinde ve teknik alanlarda daha kesin ve doğru sonuçlar sağlar, bu nedenle teknik dökümantasyon ve hesaplamalarda tercih edilir. GB ise ticari ürünlerde ve günlük kullanımda yaygındır.

Gibibayt (GiB) ve diğer ikilik tabanlı birimlerin nasıl hesaplandığını ve sıralandığını görelim.

Gibibayt (GiB) ve İkilik Tabanlı Birimler

Gibibayt (GiB), veri depolama kapasitesini ifade eden bir birimdir ve ikinin 30'uncu kuvveti olarak tanımlanır. İkilik tabanlı birimlerde, her bir üst seviye birim, bir öncekinin 1024 katıdır.

Tanımlar ve Hesaplamalar

• 1 Bayt (B): Temel depolama birimi.
• 1 Kibibayt (KiB): 1 KiB = 1024 B = 2^10 B
• 1 Mebibayt (MiB): 1 MiB = 1024 KiB = 1024 * 1024 B = 2^20 B
• 1 Gibibayt (GiB): 1 GiB = 1024 MiB = 1024 * 1024 * 1024 B = 2^30 B = 1,073,741,824 B
• 1 Tebibayt (TiB): 1 TiB = 1024 GiB = 1024 * 1024 * 1024 * 1024 B = 2^40 B
• 1 Pebibayt (PiB): 1 PiB = 1024 TiB = 2^50 B
• 1 Exbibayt (EiB): 1 EiB = 1024 PiB = 2^60 B
• 1 Zebibayt (ZiB): 1 ZiB = 1024 EiB = 2^70 B
• 1 Yobibayt (YiB): 1 YiB = 1024 ZiB = 2^80 B

Detaylı Anlatım

1 Gibibayt (GiB) Nedir?

1 Gibibayt (GiB), ikinin 30'uncu kuvveti (2^30) kadar bayt anlamına gelir. Bu da:

$1 \text{ GiB} = 2^{30} \text{ bayt} = 1,073,741,824 \text{ bayt}$

Daha Büyük Birimler

İkilik tabanda daha büyük birimler, her biri bir öncekinin 1024 katıdır. Bu nedenle:

• 1 Tebibayt (TiB): $1 \text{ TiB} = 2^{40} \text{ bayt} = 1,099,511,627,776 \text{ bayt}$

• 1 Pebibayt (PiB): $1 \text{ PiB} = 2^{50} \text{ bayt} = 1,125,899,906,842,624 \text{ bayt}$

• 1 Exbibayt (EiB): $1 \text{ EiB} = 2^{60} \text{ bayt} = 1,152,921,504,606,846,976 \text{ bayt}$

• 1 Zebibayt (ZiB): $1 \text{ ZiB} = 2^{70} \text{ bayt} = 1,180,591,620,717,411,303,424 \text{ bayt}$

• 1 Yobibayt (YiB): $1 \text{ YiB} = 2^{80} \text{ bayt} = 1,208,925,819,614,629,174,706,176 \text{ bayt}$

Kısacası

Gibibayt (GiB) ve diğer ikilik tabanlı birimler, her biri 1024 katı olan birimlerdir. Her bir üst seviye birim, bir öncekinin 1024 katıdır ve bu birimler, bilgisayar bilimlerinde kesinlik ve doğruluk sağlamak için kullanılır. Bu yüzden, GiB (Gibibayt), TiB (Tebibayt), PiB (Pebibayt) gibi terimler, daha büyük veri miktarlarını ifade ederken kullanılır.